كشاورزان حق این تالاب را بالا می كشند
یاری كالا: زمین خشك تالاب «بندعلیخان» و پرندگان مهاجری كه هزاران كیلومتر راه را برای زمستان گذرانی در این منطقه انتخاب می كنند چشم به راه حق آبه رودخانه شور و شیرینی هستند كه توسط كشاورزان ری، قرچك و ورامین استحصال میگردد.
به گزارش یاری كالا به نقل از ایرنا كشاورزان بالادست بخصوص در ورامین و ری تا حد توان آب رودخانه موسوم به شور و شیرین را بالا می كشند به گونه ای كه در طول مسیر بیشتر از دهها دستگاه پمپ، آب رودخانه را برداشت می كنند و در عمل از سهم 40 درصدی حق آبه مراتع و تالاب بندعلیخان چیزی باقی نمی ماند.
امروز به واسطه كمبود آب، مراتع جنوب دشت ورامین رو به خشكی گذاشته، تالاب بندعلیخان كه در سال های نه چندان دور محل زمستان گذرانی هزاران قطعه پرنده مهاجر بوده در حال خشك شدن است و تنها زمانی آب رودخانه شور و شیرین به این منطقه وارد می شود، كه كشاورزان بالا دست به سبب افزایش میزان بارندگی، توان استفاده از آب را ندارند.
كاهش نزولات جوی، افزایش میزان برداشت از آب های زیرزمینی، افت سطح آب و اختصاص نیافتن كامل حق آبه از محل سد ماملو سبب شده تا كشاورزان دشت ورامین شامل ورامین، قرچك، پاكدشت و پیشوا ( در جنوب شرق استان تهران) به پساب تصفیه شده جنوب تهران باز راضی باشند؛ آبی كه امروز باز از شمال این دشت و از راه كانال های درجه یك و دو به سمت زمین های كشاورزی منتقل میگردد تا بخشی از كمبود آب جبران شود.
علاوه بر این، آب های سطحی جمع آوری شده از مناطق مختلف تهران در بستر رودخانه ای كه سال ها قبل آب رودخانه جاجرود در آن جاری بود از غرب دشت ورامین و مرز مشترك با شهرستان ری به سمت دشت وارد می شود؛ آبی كه علاوه بر كشاورزان شهرستان ری، كشاورزان ورامین، قرچك، مراتع جنوب ورامین و تالاب بندعلیخان باز از آن سهم دارند.
در جلسه شورای برنامه ریزی و شورای عشایری استان تهران و با هدف تأمین بخشی از آب مورد نیاز كشاورزان شهرستان های ورامین و ری، 30 درصد حق آبه رودخانه شور وشیرین به ری، 30 درصد به ورامین، 20 درصد سهم مراتع جنوب ورامین و 20 درصد حق آبه تالاب بندعلیخان كه نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت كویر ایفا می كند اختصاص یافته است.
**مصوبه شورای برنامه ریزی لازم الاجراست
فرماندار شهرستان ورامین در جریان بازدید اخیر خود از محل رودخانه شور و شیرین به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: مصوبه شورای برنامه ریزی استان در تعیین حق آبه كشاورزان، مرتع و تالاب لازم الاجراست و كشاورزان باید با درك حساسیت سوژه خود به این امر اهتمام داشته باشند.
حسین كاغذلو اضافه كرد: اینكه امروز در دشت ورامین شاهد پدیده فرونشست هستیم، به سبب نرسیدن آب به تالاب و اراضی مرتعی است چراكه این امر سطح آب های زیر زمینی را بشدت پایین آورده و سفره های زیرزمینی را نابود كرده است.
وی اظهار داشت: لازم است كشاورزان منطقه با نشست های مشترك، مسائل را با كمك یكدیگر برطرف كنند ضمن اینكه برگزاری جلسات مشترك مسئولان دو شهرستان ورامین و ری باز می تواند بعضی از مشكلات بر رفع كند.
**ورامین رتبه اول فرونشست زمین در جهان
برداشت سهم حق آبه مراتع و تالاب بندعلیخان در حالی است كه معاون فنی اداره كل محیط زیست استان تهران چندی قبل اظهار داشت: شهرستان ورامین با سالانه 36 سانتیمتر نشست زمین، رتبه نخست جهان را در اختیار دارد.
مهرداد كتال محسنی ششم شهریورماه امسال در نشست صاحبان صنایع ورامین با استاندار تهران اظهارداشت: برداشت بی رویه آب از سفره های زیرزمینی در دشت ورامین موجب بروز پدیده فرونشست شده به گونه ای كه ورامین با سالانه 36 سانتیمتر فرونشست، رتبه نخست جهان در اختیار دارد.
وی اضافه كرد: حد مجاز برداشت آب از سطح آب های زیرزمینی بر طبق استانداردهای موجود 40 درصد مخزن است در صورتیكه امروز میزان برداشت آب از منابع قابل استحصال تا 120 درصد رسیده كه نتیجه آن بروز پدیده فرونشست اراضی دشت ورامین است.
كتال محسنی تاكید كرد: اگر امروز برای رفع این مشكل و پیشگیری از افزایش میزان برداشت چاره ای اندیشیده نشود، در آینده ای نه چندان دور از اثرات منفی فرونشست زمین در دشت ورامین، كل استان متأثر میگردد.
این مسئول خشك شدن تالاب بند علیخان را نتیجه برداشت بی رویه آب برای مصرف كشاورزی و دامداری عنوان نمود.
وی اشاره كرد: برمبنای مصوبه سال 93 قرار بود 30 درصد از آب رودخانه شور به تالاب اختصاص پیدا كند ولی این حق آبه تابحال اختصاص نیافته و الان كمتر از 10 درصد حق آبه خودرا دریافت می كند كه این امر این تالاب مهم را در شرف خشكی كامل قرارداده است.
**معرفی تالاب
تالاب بند علیخان در فصل های گرم سال به صورت گنداب در می آید و گاهی خشك، اما در پاییز و زمستان پر از آب میگردد.
این تالاب نام خودرا از بند خاكی راه اندازی شده روی رودخانه شور توسط فردی به نام «علی خان» گرفته است؛ علی خان حدود ۱۰۰ سال پیش به منظور آبیاری زمین های كشاورزی خود در زمین های پایین دست، بند خاكی را راه اندازی كرد.
تالاب بند علیخان زیستگاه و محل زمستان گذرانی گونه های مختلف پرندگان شمرده می شود.
یكی از شگفتی های این تالاب تصفیه خود به خود آب آن گزارش شده؛ به صورتی كه در ابتدای تالاب باكتری ها به تصفیه آب مشغول هستند و سپس چند متر، نیزارها به چشم می خورد؛ در واقع وجود نی كه در محیط آب شیرین رشد می كند نشان از تصفیه خود به خود آب در این تالاب دارد.
وجود توده های انبوه بوته ها و نیزارهای در هم پیچیده، مكان امنی برای این پرندگان فراهم می آورد؛ غلظت آلاینده ها با عبور از مسیر تالاب و رسیدن به بخش انتهایی آن به میزان قابل توجهی كاسته می شود.
**80 هزار هكتار مراتع ورامین در معرض نابودی است
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ورامین باز آگهی داد: تخصیص نیافتن حق آبه زمین های مرتعی از محل رودخانه شور و شیرین سبب شده 80 هزار هكتار از این زمین ها در جنوب دشت ورامین در معرض نابودی قرار گیرد.
احمد فدایی اضافه كرد: مراتع تپه وزیر، بندعلیخان، عبدعلیخان، غفاریه و تله سرخ كه از مهمترین زمین های مرتعی ورامین به حساب می آید به سبب اختصاص نیافتن حق آبه در معرض نابودی پوشش گیاهی قرار گیرد و زمستان گذرانی عشایر باز با مشكل زیاد مواجه شود.
وی استحصال بی رویه آب در حوزه های بالادست دشت شامل ورامین، ری و قرچك را عاملی برای نرسیدن آب به زمین های مرتعی دانست و اشاره كرد: در جلسه شورای عشایری استان تهران سوژه اختصاص حق آبه از رودخانه شور و شیرین به تالاب و زمین های مرتعی مطرح و در بند هفتم صورتجلسه تنظیم شده در یازدهم اسفند 95 اختصاص 40 درصد از آب این رودخانه به تالاب بندعلیخان و اراضی مرتعی به تصویب رسید.
فدایی تاكید كرد: نابودی زمین های مرتعی و تالاب بندعلیخان، این منطقه را به كانون بحران ریزگرد برای استان تهران تبدیل می كند.
**بهره برداران رودخانه باید عضو شركت تعاونی آب بران باشند
مدیرعامل شركت تعاونی آب بران شهرستان ورامین كه وظیفه توزیع عادلانه آب های سطحی، رودخانه و كانال های منطقه را بین كشاورزان دارد به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: تمامی بهره بردارانی كه از آب رودخانه شور و شیرین استفاده می نمایند باید عضو شركت تعاونی آب بران باشند تا طبق قانون و سطح زیركشت از آب این رودخانه برخوردار شوند.
قدمعلی بوربور اضافه كرد: در طول رودخانه شور و شیرین تا منطقه سیاه كوه 75 پمپ آب و 20 كانال فرعی آب را به سمت زمین های كشاورزی منتقل می كند و اگر مدیریتی در استحصال آب نباشد چیزی به سمت تالاب و زمین های مرتعی جنوب دشت نمی رسد.
وی اظهارداشت: 12 دستگاه پمپ و دو كانال فرعی مربوط به شهرستای ری، 20 كانال فرعی مربوط به شهرستان قرچك و مابقی مربوط به ورامین است.
بوربور اشاره كرد: در ایام اخیر به سبب بارندگی مناسب تمامی آب رودخانه به سمت زمین های مرتعی و تالاب بندعلیخان منتقل و سبب شده تعدادی از پرندگان مهاجر در این منطقه حضور داشته باشند.
وی اظهار داشت: تلاش میگردد با برنامه ریزی مناسب حق آبه اراضی مرتعی و تالاب از محل رودخانه شور و شیرین تأمین شود.
گزارش از سید حسن میری
تهرام/7254/ 1008
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب