برنج كرمانشاه دیگر پخت نمی گردد
یاری كالا: كرمانشاه - خشكسالی ادامه دار در كشور سبب آغاز محدودیت های ویژه ای در مصرف آب شده؛ یكی از آنها ممنوع كردن كشت برنج در همه استان ها جز گیلان و مازندران است.
وضعیت خشكسالی به جایی رسیده كه به قول رضا اردكانیان، وزیر نیرو 'كارگروه ملی سازگاری با كم آبی با عضویت چهار وزیر و 2 معاون رئیس جمهوری' اخیرا تشكیل شده و كار خویش را شروع كرده است.
بارش ها در فصل زمستان گرچه امیدها را تا حدودی زنده كرد اما آسمان كم رمق اسفند و فروردین نه تنها كشاورزان را حسابی نگران كرده كه تامین آب شرب ساكنان مناطق گرمسیری را هم به خطر انداخته است.
در نتیجه این وضعیت است كه عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر كشور 18 فروردین اظهار داشت: شاید در مقاطعی محدودیت هایی در مصرف آب شرب اعمال شود.
حتی استانی مانند كرمانشاه كه در سال زراعی جاری (از اول مهر 96) تابحال بیش از سه برابر میانگین كشوری بارش داشته، هنوز 15 درصد از بارش های سال قبل و 20 درصد از میانگین بلندمدت عقب است.
** برنج كرمانشاه در ایستگاه آخر
روند خشكسالی البته اتفاقی غیرقابل پیش بینی و غیرمنتظره نبوده و سال هاست كه نمودار بارندگی ها در كشور در سراشیبی قرار گرفته است.
به همین دلیل برنامه ششم توسعه كشور به سراغ اعمال محدودیت های جدی در مصرف آب بخش های صنعت، شرب و كشاورزی رفته؛ همچون محدود كردن كشت محصولات آب بَر.
یكی از این محصولات برنج است كه وزارت نیرو به صورت رسمی كشت زمستانه و بهاره آن را در همه استان ها غیر از مازندران و گیلان ممنوع كرده است.
تولید هر كیلو برنج نیازمند حدود هشت هزار لیتر آب است یعنی هر هكتار 15 تا 25 هزار متر مكعب.
در خیلی از استان ها البته خبری از كشت برنج نیست اما یكی از مناطقی كه در كشت این محصول سابقه ای دیرینه دارد، استان كرمانشاه است؛ جایی كه بنابر اعلام شركت آب منطقه ای استان كرمانشاه كشاورزانش دیگر نمی توانند برنج بكارند.
كشت برنج در كرمانشاه بیشتر در شرق استان صورت می گیرد و میزان آن گسترده نیست.
حدود هزار و 700 هكتار زمین قابل كشت برنج در استان كرمانشاه وجود دارد كه طی سال های اخیر نزدیك به 800 هكتار آن كشت شده است.
در كشت این محصول هم بیشتر از روش آبیاری سنتی و غرقابی و به ندرت از تجهیزات و روش های صرفه جویی در مصرف آب استفاده می گردد.
** دادگاه در انتظار برنج كاران
هشدار مدیران آبی استان كرمانشاه اما چندان مورد توجه قرار نگرفته و هستند كشاورزانی كه هنوز بر كاشت این محصول درآمدزا اصرار دارند.
كیاست امیریان، مدیرعامل شركت آب منطقه ای كرمانشاه در این باره تصریح كرد: این رویه خلاف الگوی كشت بوده و در صورت مشاهده با حكم مراجع قضایی معدوم و مسئولیت عواقب آن به عهده كشاورزان متخلف است.
به گفته امیریان، كشت برنج به صورت معمول در مناطقی با بارش بیش از 800 میلیمتر صورت می گیرد و استان كرمانشاه هم اكنون با بارش 311 میلیمتر محل مناسبی برای كشت های با نیاز آبی بالا نیست.
همچنین به قول محمودرضا شهلایی، معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای استان كرمانشاه 'كشت برنج با اقلیم استان سازگار نیست و منابع آبی استان را با تهدید جدی مواجه می كند اما متاسفانه كشاورزان به علت كسب سود، اقدام به كشت آن می كنند.'
** ممنوعیت كامل شدنی نیست
از سوی دیگر رئیس جهاد كشاورزی استان كرمانشاه اعلام نمود كه محدود كردن كشت برنج در برنامه این سازمان قرار دارد اما در عین حال اظهار داشت: سنت برنج كاری از سال های دور در استان وجود داشته و برنج كاران همواره دارای حق آبه بوده اند بنابراین ممنوع كردن كاشت برنج اجرایی نیست.
به اعتقاد خسرو شهبازی، همه ساله در شهرستان های صحنه، هرسین و گیلانغرب برنج كشت شده است و بهتر است كشت آن بویژه رقم 'دیره' با هدف حفظ آن در سطح محدودی صورت گیرد.
وی تصریح كرد: ما تنها می توانیم كشت برنج را ترویج نكنیم و این كار را هم نمی نماییم.
پیش از این هم عباس كشاورز، معاون وزیر جهاد كشاورزی در امور زراعت اظهار داشت: ما نمی توانیم به كشاورز بگوییم چه محصولی بكار و یا كشت نكن اما اینكه آب به كشت یك محصولی كه ممنوعیت دارد، اختصاص نمی یابد، خود عاملی می گردد كه كشاورز آن محصول را كشت نكند.
به اعتقاد او، كشت برنج جز در گیلان و مازندران نه به صلاح كشور است و نه آبی برای آن داریم.
** برخورد جدی با برنج كاری
مدیران امور آب شهرستان ها اما با جدیت به مقابله با كشت برنج رفته اند و از برخورد جدی با كشت این محصول آب بَر سخن می گویند.
مجتبی كمالی منش، مدیر امور منابع آب شهرستان صحنه در این باره اظهار داشت: تعدادی از كشاورزان منطقه بدون درنظر گرفتن تنش آبی در كشور اقدام به كشت های با نیاز آبی بالا می كنند كه این عمل خلاف متعارف كشت در استان كرمانشاه است و شركت آب منطقه ای كرمانشاه را مجبور به اقدام سلبی می كند.
مسعود صمدی، دادستان عمومی و انقلاب صحنه هم از برخورد جدی با اقدام های مغایر قانون در مصرف منابع آبی اطلاع داد و خاطرنشان كرد: كسانی كه با برداشت های بی رویه از چاه های آب و آب های سطحی به منابع عمومی خسارت می زنند باید از عهده جبران آن برآیند.
البته برنج تنها محصول آب بَری نیست كه در استان كرمانشاه كشت می گردد بلكه همچنان كاشتن ذرت، چغندر قند، سیب زمینی و... در بین كشاورزان استان رونق دارد.
مسئولان جهاد كشاورزی كرمانشاه به كشاورزان سفارش كرده اند كه به جای كشت محصولاتی كه آب زیادی نیاز دارند به كاشتن كلزا، گوجه فرنگی، صیفی و سبزیجات و... روی بیاورند.
مصرف آب در محصول كلزا سه تا چهار برابر كمتر از برنج است و در عین حال صرفه اقتصادی هم دارد.
استان كرمانشاه با حدود 2 میلیون نفر جمعیت، 940 هزار هكتار زمین كشاورزی و باغ دارد.
گزارش از عبدالله الماسی
7044/8066
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب