دستاوردهای سلولی پژوهشگران کشور برای درمان بیماریها از ناباروری تا سرطان
یاری کالا: طب بازساختی که بر استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماریها تمرکز دارد، امروزه در کشور توسعه بسیاری در درمان بیماریها همچون ناباروری داشته است که از آن جمله می توان به تولید کیت های تشخیصی و برخی تجهیزات آزمایشگاهی اشاره نمود.
به گزارش یاری کالا به نقل از ایسنا، از سلول های بنیادی، به نام "مادر تمام سلول ها" یاد می شود؛ چونکه این سلول ها توانایی تبدیل به تمام سلول های بدن را دارند. این سلول ها قادر به خود نوسازی (Self Renewing) و تمایز (Differentiating) به انواع سلول ها همچون سلول های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی هستند.
این سلول های پرتوان همین طور در بازسازی و ترمیم بافت های مختلف بدن بدنبال لطمه و جراحت موثر بوده و می توانند به درون بافت های لطمه دیده ای که بخش عمده سلول های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلول های لطمه دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.
سلول های بنیادی را برمبنای خصوصیات و خاصیت به سه دسته "سلول های بنیادی جنینی"، "سلول های بنیادی بالغ" و "سلول های بنیادی خون بندناف" تقسیم بندی می شوند.
سلول های بنیادی جنینی از توده سلولی داخلی جنین ۱۴ تا ۱۶ روزه گرفته می شود و قادر می باشد تمام سلول ها و بافت های یک فرد کامل را بسازد.
سلول های بنیادی بالغ به سلول هایی که بعد از تولد از بافت های مختلف فرد بالغ جدا می شوند، گفته می شود. سلول های بنیادی خون ساز مستقر در مغز استخوان، مغز، کبد و سایر بافت ها از این دسته هستند که قدرت تمایز به تعدادی از بافت ها را دارند و سلول های بنیادی خون بندناف از بندناف استخراج شده و همانند سلول های بنیادی خون ساز مغز استخوان هستند.
باتوجه به توانمندی این سلول ها، از این فرآورده خونی در درمان بیماریها از درمان ناباروری تا ترمیم استخوان های لطمه دیده و سرطان بهره گرفته می شود و در قالب طب نوینی به نام "طب بازساختی"، خدمات بهادار ای به جوامع عرضه شده است.
بر این اساس شرکت های دانش بنیان با وارد شدن به این حوزه دستاوردهای فناورانه ای را معرفی کردند که نه فقط نیازهای کشور در این عرصه را با کمترین قیمت نسبت به نمونه های خارجی برآورده کردند، بلکه سبب اشتغال زایی در کشور نیز شده اند.
یکی از زمینه های کاربردی این طب نوین، ارائه خدمات سلولی در درمان ناباروی است که همچون دستاوردهای این حوزه می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
تولید داروی مؤثره برای سرطان
تولید نیمه صنعتی ماده موؤثره دارویی "سیکلوفسفامید مونو هیدرات" (Cyclophosphamide) در بیماران دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی خون ساز و مبتلایان سرطان یکی از دستاوردهای پژوهشگران کشور در این حوزه می باشد.
سیکلوفسفامید، دارویی است که برای درمان بیماریهای التهابی مانند لوپوس، میوزیت ها، اسکلرودرمی، واسکولیت ها مانند گرانولوماتوز وگنر، بیماری "بهجت" و سایر واسکولیت ها تجویز می شود.
برای درمان عوارض شدید خارج مفصلی آرتریت روماتوئید مانند عوارض ریوی، چشمی و واسکولیت نیز ممکنست سیکلوفسفامید تجویز شود. با آنکه سیکلوفسفامید برای درمان مفاصل آرتریت روماتوئید هم مؤثر است، ولی به ندرت برای این منظور از آن استفاده می شود؛ برای اینکه داروهای مؤثرتر و بی خطرتری برای این منظور دردسترس است.
این دارو همین طور برای درمان بعضی سرطان ها نیر بکار می رود؛ چونکه سیکلوفسفامید یک داروی تضعیف کننده سیستم ایمنی است و با کاهش التهاب در بافت های مختلف مانند عروق، کلیه، عضلات و مفاصل در بیماریهای مختلف اثرگذار می باشد.
باتوجه به اهمیت این داروی راهبردی، پراهمیت و کارآمد در درمان سرطان و پیوند سلول های بنیادی خون ساز و همین طور نیاز جدی بیماران ایرانی، تولید بومی این ماده مؤثره دارویی در رفع وابستگی کشور کاملا لازم است.
کیت پارگی کیسه آب جنین
طرح تولید کیت تشخیص "پارگی کیسه آب جنینی" نیاز دیگری بود که شرکت های دانش بنیان به آن پاسخ دادند.
امروزه بیشتر سقط جنین ها به علت پارگی کیسه آب جنین و بدنبال آن عفونت های شدید رخ می دهد و بخاطر قیمت بالای این محصول بیمار نمی تواند خریداری کند و از طرف دیگر روش تشخیصی سونوگرافی نیز قادر به تشخیص حجم کم از آب ریزش را ندارد.
این نوع کیت ها تنها از طرف یکی از شرکت های امریکایی تولید می شود که با قیمت بالا عرضه می شوند.
برمبنای برآوردها میزان مصرف این کیت در ایران سالانه ۳میلیون عدد است و در صورت جلوگیری از واردات محصول مشابه آمریکایی میزان مصرف کشور دو برابر این میزان است.
ایمونوتراپی سرطان سینه با نانوذرات
"ایمونوتراپی بیماران مبتلا به سرطان سینه با بهره گیری از نانوذرات تزئین شده با آنتی بادی منوکلونال ضد CD۴۰" تحقیقاتی است که در دستور کار یکی از شرکت های دانش بنیان قرار گرفت.
این پژوهشگران این روش را در کارآزمایی بالینی مرحله I با هدف بهبود سلامت مادر و کودک اجرائی کردند.
سرطان سینه شایع ترین نوع سرطان در زنان است و یکی از روش های مؤثر برای درمان آن استفاده از نانوذرات به عنوان حامل آنتی ژن های توموری و ادجوانت های محرک ایمنی، جهت عرضه مستقیم به سلول های دندریتیک در داخل بدن است.
با عنایت به این که پس از ورود نانوذرات به داخل بدن ممکنست توسط سایر سلول های بدن نیز جذب شوند، نیاز به هدف گیری اختصاصی نانوذرات به سلول های دندریتیک است و در این روش یک استراتژی جدید ارائه شد که طی آن از نشان دار کردن نانوذرات توسط لیگاندهای طبیعی برای گیرنده های اندوسیتیک سلول های دندریتیک مانند گیرنده CD۴۰ استفاده شد.
کرم های مشتق از سلول های بنیادی
پژوهشگران یکی ا ز شرکت های دانش بنیان طرح "راه اندازی زنجیره تولید کرم های بیولوژیک مشتق از سلول های بنیادی" را در دستور کار خود قرار داده اند.
این کرم ها دارای مصارف آرایشی، بهداشتی و دارویی است.
در منطقه خاورمیانه، فقط ایران و ترکیه از نظر توانمندی در عرصه تولید محصولات آرایشی و بهداشتی حرفی برای گفتن دارند. ایران از نظر تعداد شرکت های دانش بنیان، ترکیبات و اسانس ها، سطح علم در زمینه شیمی و داروسازی در وضعیت بهتری قرار دارد و با تجهیز و به روز رسانی ماشین آلات تولید و بسته بندی، می تواند سطح و حجم تولیدات خودرا ارتقاء دهد.
تولید ابزار آزمایشگاهی
طراحی و ساخت "ستون های نانوفناورانه با ساختار چارچوب های آلی- فلزی" با قابلیت سطح تنظیم شده ایمونوافینیتی بمنظور استخراج و تخلیص اگزوزم با خاصیت خلوص و راندمان بسیار بالا از دیگر دستاوردهای فناورانه شرکت های دانش بنیان کشور است.
اهداف کاربردی این ابزار آزمایشگاهی شامل ساخت و تولید آزمایشگاهی و سپس تولید انبوه ستون های ایمونوافینیتی جهت استخراج و تخلیص اگزوزم سریع با خاصیت درجه بالینی کلینیکی و خلوص و راندمان بالا برای رفع رسوب ناخالصی و آلودگی های دیگر در کیت های استخراج اگزوزم، است.
از ستون های ایمونوافینیتی بمنظور تخلیص اگزوزم در مایعات مختلف استفاده می شود.
این ستون های نانو فناوری قابلیت تغییر و استفاده از آنتی بادی اختصاصی مختلف و جداسازی مقادیر خیلی کم با راندمان بالا و خلوص بالای اگزوزم در زمان کم را دارند.
ساخت دو دستگاه آزمایشگاهی حوزه سلول های بنیادی
دو طرح دستگاه "اتوماتیک رنگ آمیزی لام" و "سیتولوژی بر پایه مایع به همراه فیلتر" از دستاوردهای شرکت های فناور در حوزه تولید تجهیزات آزمایشگاهی در زمینه سلول های بنیادی است.
در سالهای اخیر رویکرد استفاده از دستگاه های تمام اتوماتیک برای رنگ آمیزی لام های مختلف گسترش ویژه ای یافته است.
این دستگاه بصورت تمام اتوماتیک با صرف هزینه و زمان اندک قادر می باشد انواع لام های مختلف هماتولوژی، پاتولوژی و میکروبیولوژی را رنگ آمیزی کند.
دستگاه سیتولوژی بر پایه مایع، حساسیت و اختصاصیت تست غربالگری پاپ اسمیر را افزایش داده و با حذف موارد منفی کاذب به تشخیص آسان و دقیق تر سرطان دهانه رحم کمک می نماید.
همچنین، این پژوهشگران با طراحی دو فیلتر مجزا برای این دستگاه، امکان بررسی سایر مایعات بدن همچون ادرار، بزاق، مایه پلور و نمونه BAL را در کشور فراهم نموده اند.
ظروف کشت سلول و بافت
طرح طراحی، توسعه و تولید "ظروف کشت سلول و بافت" از محصولات دانش محور یکی از شرکت های دانش بنیان است.
امروزه با توسعه درمان های نوین، ظروف کشت سلول و بافت، کاربردهای گسترده ای یافته است، به شکلی که این ظروف تبدیل به یک کالای راهبردی در زمینه درمان شده است.
بر این اساس هدف این پروژه تولیدی-تحقیقاتی، طراحی، توسعه و تولید ظروف کشت سلول است.
محیط کشت سلولی و میکروبی
پژوهشگران کشور همین طور موفق به کسب دانش فنی ساخت "محیط کشت پودری سلولی و میکروبی" شده اند.
هدف اصلی این پروژه بی نیاز کردن کشور از واردات ماده اولیه شرکت های داروسازی زیست فناوری بوده که همان محیط کشت و خوراک های سلولی است.
بگفته این پژوهشگران، با این موفقیت امکان تامین نیازهای کشور دراین زمینه را دارند و حتی با گسترش و توسعه این طرح، صادرات این محصولات دور از انتظار نخواهد بود. تحقق این امر سبب ارزآوری چشم گیر و پیشرفت صنایع داخلی خواهد شد.
تراشه جداسازی اسپرم متحرک
همین طور پژوهشگران این شرکتها موفق به ارائه تراشه های میکروفلوئیدیک بمنظور جداسازی اسپرم متحرک بدون نیاز به سانتریفیوژ شدند.
این تراشه یک محصول دانش بنیان در زمینه درمان ناباروری است که هدف آن بهبود نتایج درمانی در مراکز ناباروری بوده و برای این امر از فناوری میکروفلوئیدیک استفاده می شود.
سیمولاتورهای جراحی
در کنار شرکت های دانش بنیان، دانشگاه ها نیز وارد تولید فناوری در امتداد رفع نیازهای کشور شدند، به شکلی که مرکز تحقیقات ناباروری دانشگاه علوم پزشکی شیراز به طراحی و ساخت سیمولاتور جراحی با عنوان abnormal placentation جهت پیش گیری از مورتالیتی (مرگ و میر) و موربیدیتی (به عوارض و اختلالات غیرعمدی گفته می شود که به دلیلهای مختلف همچون به علت اقدامات پزشکی ممکنست برای بیمار رخ دهد) در رابطه با تولیدمثل وباروری نائل شد.
با به کارگیری این ابزار می توان قدمهای مؤثری در تقویت آموزش پزشکی و توسعه اجرای کاربردی و عملیاتی این جراحی در دوران کرونا و پساکرونا برداشت.
بازسازی استخوان با داربست هیدروژلی
ساخت داربست های هیدروژلی و استفاده از پتانسیل ترمیمی اگزوزوم های مشتق از سلول های بنیادی مزانشیمال برای بازسازی بافت استخوانی لطمه دیده محصول جدید پژوهشگران کشور است.
باوجود این واقعیت که درمان های مختلفی هم اکنون در دسترس هستند، ولی درمان نقایص استخوان هنوز یک مشکل بالینی است. در دهه های اخیر، داربست های مهندسی استخوان به ابزاری امیدوارکننده برای پر کردن محل های نقص و رفع نقصها پیوند استخوان تبدیل گشته اند؛ چونکه این داربست ها در تشکیل استخوان و ترمیم نقص استخوانی مؤثر هستند.
کیت تشخیص آلودگی
طراحی و ساخت "کیت تشخیص آلودگی ناشی از مایکوپلاسما در دستگاه تناسلی" محصول دیگری است که پژوهشگران عرضه نموده اند.
تعداد و تنوع آلودگی در دستگاه تناسلی انسان می تواند بسیار بالا باشد، هرچند برخی از این میکروارگانیسم ها مضر نیستند و به صورتی همزیست هستند، اما برخی از میکروارگانیسم ها دارای عوارضی در دراز مدت و قابل انتقال هستند.
منبع: یاری كالا
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب