در ایام كرونایی چه مسئولیت هایی در مقابل شهروندان داریم؟
به گزارش یاری كالا ایسنا نوشت: 31 ام فروردین ماه بود كه با تصمیم ستاد ملی مقابله با كرونا، فعالیت پاساژها و اماكن فضای مسقف در بازار تهران بلامانع عنوان شد و بعد از آن نیز خبر بازگشایی فعالیت پارك ها، بوستان ها و تفرجگاه ها و رفع محدودیت ترددهای بین شهری در سطح كشور نیز اعلام شد.
بنظر می رسد در این زمینه دولت کنترل ویروس کرونا در کشور را به مردم واگذار کرده است، حال آنکه نگاهی بر سطح شهر نشان میدهد که باوجود ویروس کرونا، همچنان برخی شهروندان نه از ماسک و دستکش استفاده می نمایند و نه توجهی به رعایت فاصله اجتماعی دارند. اما در این شرایط مردم نسبت به خود و دیگر افراد جامعه چه وظیفه ای دارند و باید چطور رفتار کنند؟. نگار اکبری زرگر- عضو انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران در گفت و گو با ایسنا، دراینباره می گوید: یکی از مسائلی که درحال حاضر مطرح است خودمراقبتی افراد جامعه باتوجه به واگذاری این مسئولیت به مردم با تمرکز برمسئولیت فردی است؛ باتوجه به وجود ویروس کووید-۱۹ و زندگی در کنار این ویروس باید با رعایت کردن و پیشگیری، از این بحران با موفقیت عبور کرد. وی با اعلان اینکه رفتار انسان ها متاثر از عقاید فرهنگی، هنجارها، نگرش و باورهای آنهاست، می افزاید: در قطعنامه کنفرانس «آلماآتا» که با مشارکت سازمان جهانی بهداشت و یونیسف در سال ۱۹۷۸ تشکیل شد، آمده است که «مردم حق دارند بطور جمعی و فردی در برنامه ریزی و اجرای مراقبت های سلامتی مشارکت کنند و سلامتی مسئولیتی فردی است.» بدین سبب لازم است هر فردی بمنظور انجام رفتارهای بهداشتی و جستجوی خدمات بهداشتی از آگاهی لازم برخوردار باشد. بگفته وی، این سند پنج حوزه درارتقاء سلامت را بمنظور پروسه قادرسازی مردم برای افزایش کنترل و بهبود سلامت بیان کرد که شامل ایجاد سیاست سلامت عمومی، ایجاد محیط های حمایتی، تقویت رفتارهای مثبت و مطلوب اجتماعی، توسعه مهارت های فردی، بازبینی در خدمات سلامتی می شود. اکبری زرگر با اعلان اینکه پیشگیری در سه سطح خلاصه می شود، ادامه می دهد: پیشگیری سطح اول به اپیدمیولوژی و ارتقاء سلامت و حفاظت اختصاصی مانند استفاده از ماسک، دستکش و رعایت فاصله اجتماعی اشاره دارد. در واقع ارتقاء سلامت شامل اعمال و شاخص هایی مانند تغذیه سالم، ورزش، استراحت، خواب کافی و بهداشت فردی است؛ این نوع پیشگیری هم اکنون در همه جوامع مطرح است و دولت ها می کوشند این سطح از پیشگیری توسط مردم اعمال شود. سطح دوم پیشگیری به مراقبت درمانی پس از بروز هر نوع بیماری اشاره دارد، این سطح شامل تشخیص زودرس برای تخفیف دادن عوارض بیماری است و سطح سوم پیشگیری بمنظور محدود کردن ناتوانی و پیش گیری از صدمات و عوارض بیماری و بازتوانی و برگشت به زندگی عادی است. باتوجه به تعریف سطوح پیشگیری، اکبری زرگر معتقد می باشد که در شرایط کنونی منطق حکم می کند، مردم دسته اول پیشگیری را سرلوحه خود قرار دهند تا از بار مالی و جانی و روحی و روانی این دوره کاهش دهند، اما با این وجود چرا رفتارهای پرخطر مثل مسافرت های غیرضروری یا رعایت نکردن فاصله فیزیکی و اجتماعی در سطح جامعه وجود دارد؟ یکی از این مسائل، پروسه تفکر و تصمیمات ماست که تابع نیروها و انگیزه های درونی و بیرونی است. عضو انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران با اعلان اینکه تاثیرات درونی ازادراک و تفسیر ما ازوقایع سرچشمه می گیرد و نیروهای خارجی تلفیقی از نیروهای اجتماعی اقتصادی و فیزیکی است، تصریح می کند: دراین بین نیروهایی که از شدت قوی تری برخوردار می باشند، مثل عوامل اجتماعی در ایجاد انگیزه های ما تاثیر دارند. این مدرس دانشگاه می گوید: زمانی که شخص شدیداً مشغول کسب معاش است و در یک دوره بحرانی به سر می برد، نگران درآمد، اجاره خانه و خرج و مخارج زندگی اش است؛ بعید است که به ناخوشی های جزئی یا درد خودش اهمیت دهد یا به دنبال قرنطینه خانگی با خواست خودش باشد. در واقع این فرد نیاز به کسب درآمد را به ماندن در خانه بیشتر احساس می کند، در نتیجه رفتارهای ما تابع نیروهای انگیزه درونی و بیرونی از لحاظ مثبت و منفی و طبیعی بودن در ذهن ماست. این روانشناس سلامت تاکید می کند: فقدان آگاهی، عدم درک حساسیت یا خطر مثل «من مریض نخواهم شد»، عدم درک شدت خطر مثل اینکه «کرونا همان سرماخوردگی است و چیزی نمیشه»، سوءتفاهم ها، عدم دسترسی به درمان مناسب و عدم وجود قانون و چارچوب و نیروی اجرایی محکم از نیروهای بازدارنده ای است که موجب می شود انسان ها با وجود خطر، مبادرت به رفتارهای پرخطر کنند. بنابر اظهارات وی، در رویکردهای ارتقاء سلامت در جوامع با رویکرد پزشکی و پیشگیری روبرو می باشیم که با تشویق و ترغیب افراد جامعه به شناسایی و پیش گیری از بیماری ها، باتوجه به پیروی از سفارش ها و پیشنهادات کارشناسانه متخصص تاکید می شود. اکبری زرگر در ادامه با اشاره به تاثیر آموزش و اطلاع رسانی به جامعه بر رفتارهای مردم بیان می کند: با بالا بردن اطلاعات مردم، افزایش آگاهی بوسیله رسانه های ارتباط جمعی، فضای مجازی و رسانه ها فواید و مضرات رفتارهای غیر بهداشتی و پرخطر با آگاهی دادن به آنها و تغییر نگرش می توان سبب تصمیم گیری درست و تغییر رفتار مردم شد که در این راه باید سود و زیان های رفتاری برای مردم بیان شود. بگفته وی، متخصصان سلامت روان با افزایش انگیزه در افراد طی سه مرحله سرآغاز، سیر و رفتار تثبیت شده موجب تغییر رفتارهای غیر بهداشتی می شوند؛ در مرحله سرآغاز، ذهن فرد از اجتماع و محیط بیرونی، اخباری دریافت می کند که در نهایت سبب ایجاد تنش می شود که این میل و غریزه در تنش زیاد، فرد را برای رهایی از آن سوق می دهد. در این مرحله فرد باید به درک مستعد بودن برای بیماری و شدت سرایت بیماری مثل سرایت ویروس کرونا برسد؛ در این مرحله دادن اطلاعات واقعی به مردم بوسیله رسانه های رسمی کشور کمک بزرگی خواهد بود. این روانشناس سلامت ادامه می دهد: در مرحله دوم تنش فرد موجب می شود که برای رسیدن به هدف خود از «حل مسئله» استفاده نماید، در نتیجه با آزمون و خطا عادت می کند که پس از تجربه و شناخت نتایج سودمند، تغییر رفتار دهد که همین موجب تقویت رفتار جدید و تثبیت این رفتار در او می شود. این نوع مطالعات عمیق و گسترده در سطح جامعه توسط متخصصان امر و شناخت نیازهای انسانی و رفتارهای حاکم بر بهداشت فردی و محیط، مسئولان را در انتخاب نوع آموزش ها، برنامه ریزی ها، سیاست گذاری ها ایجاد هماهنگی بین مردم و دولت در تطبیق رفتارهای بهداشتی مناسب برای کنترل بیماری های مسری و توسعه آگاهی های مردم در مورد بیماری کمک می نماید و مردم نیز می توانند با شناخت و مسئولیت و تعهد، خودشان پروتکل های خودمراقبتی و سفارش های بهداشتی را به کار گرفته و در زندگی شان رعایت نمایند. اکبری زرگر معتقد می باشد که درحال حاضر جای خالی متخصصان روانشناسی سلامت در حوزه کادر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی احساس می شود، این درحالیست که روانشناسان سلامت با بررسی نیازهای روانی، بهداشتی، و فراهم آوردن شرایط جامعه باتوجه به آموزش های تخصصی، مبادرت به ارتقای کیفیت زندگی مردم می کنند که موجب احساس رضایت، افزایش آگاهی و به کارگیری توانمندی های خود در پیشبرد رفاه و افزایش توانمندی در زمینه های مختلف شغلی، فردی موجبات افزایش خودمراقبتی در خود و دیگران خواهند شد. در این میان مردم نیز به فراگیری کارهای مفید و رفتارهای مثبت و بهداشتی برای ارتقای سلامت خود ترغیب شده و رفتاری به کار خواهند گرفت که سلامت شان را تضمین می نماید. 2323
منبع: یاری كالا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب