طرحی برای اخطار سریع زلزله در تهران و تبریز
به گزارش یاری كالا به علت افزایش خسارات ناشی از زلزله ها و مشكلات موجود در پیش بینی زلزله، تحلیل آماری داده های شتاب نگاری و كاربرد آنها در سامانه های هشدار سریع، توجه را به خود معطوف داشته است.
یكی از راهكارهای كاهش خسارات و خطر لرزه ای، توسعه و پیشرفت سامانه های اخطار پیش هنگام است. ناحیه صدمه دیده از زلزلههای بزرگ امكان دارد تا صدها كیلومتر از رومركز زلزله گسترش داشته باشد و به علت زمان سیر كوتاه تر امواج رادیویی نسبت به امواج لرزهای، امكان آگاه ساختن مناطقی كه در معرض خطرند پیش از اینكه تكان شدید زمین اتفاق بیفتد وجود دارد. سامانه اخطار سریع، هشدارهایی در مورد خطر قریب الوقوع رسیدن امواج مخرب ثانویه به ما می دهد. به صورت معمول زمان اخطار سریع بسته به اینكه فاصلة بین منبع لرزه ای و لرزه نگار و سایت مورد نظر چقدر باشد، در فاصله زمانی چندین ثانیه تا چند ده ثانیه است. برای مثال زمان اخطار پیش هنگام مربوط به سامانة اخطار پیش هنگام به كار رفته در شهر مكزیكوسیتی در صورتیكه زلزلهای نیرومند در طول زون فرورانش گوررو كه در حدود ۳۲۰ كیلومتری شهر مكزیكو قرار گرفته است اتفاق بیفتد، حدود ۷۰ ثانیه است كه علت آن فاصله بسیار زیاد بین شهر مكزیكوسیتی و زون فرورانش است. سامانه های دورسنجی داده زمان واقعی معمولی برپایه رادیو، ماهواره و یا ارتباطات تلفنی كار می كنند. در خلال چند دهه گذشته تلاش زیادی و موفقیت آمیزی برای نصب و به كارگیری سامانه های اخطار پیش هنگام زلزله در ژاپن، تایوان، مكزیكو، امریكا، تركیه و رومانی صورت پذیرفت.
توجه به رخداد لرزه خیزی در تهران و خطر زلزله در شهر تبریز ضرورت راه اندازی سامانه اخطار پیش هنگام زلزله را نشان میدهد. بیشتر از ۵۰ كیلومتر از بخش جنوب شرقی گسل شمال تبریز و بیشتر از ۶۰ كیلومتر از بخش شمال غربی آن به ترتیب در نتیجه زمین لرزه های ۱۷۲۱ و ۱۷۸۰ گسیخته شد. در ۱۲۰۰ سال گذشته (در ایران دوره اسلامی) مهمترین شهر ایران كه در اثر زلزله های تاریخی گرفتار تخریب، بازسازی و باردیگر تخریب شده است، شهر تبریز است. برای اخطار سریع زلزله بر مبنای دامنه نگاشت جابه جایی چند ثانیه اول موج از لرزهنگاشتها و شتابنگاشتهای موجود برای زلزله محاسبه و ارائه اخطار استفاده میشود. هنگامی كه تراكم ایستگاه ها زیاد باشد، این روش را می توان برای داده های چند ایستگاهی به كار برد و در نتیجه دقت و صحت اخطار سریع را افزایش داد. بنابراین بهینه ساختن شبكه های لرزهنگاری و شتابنگاری، نصب دستگاه های لرزهنگاری پیشرفته و همینطور توسعه ایستگاههای لرزهنگاری حداقل تا ۵ برابر ایستگاههای موجود و شبكه های شتابنگاری ضروری می باشد. برای تهران و تبریز هنوز سامانه اخطار سریع زلزله راهاندازی نشده است. طرح مبحث جهت راه اندازی این سامانه ها از اوایل دهه هشتاد در ایران انجام شده است. هزینه اولیه راه اندازی این سامانه ها، از هزینه راه اندازی یك بوستان شهری و با یك پل بزرگراهی كمتر است. در خلال ۱۵ سال گذشته ده ها بوستان و پل در تهران و تبریز راه اندازی شد، ولی درك اهمیت سامانه اخطار سریع زلزله هنوز به حد اهمیت بوستان ها و پل ها نرسیده است! * استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ۴۷۲۳۷
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب